ode mnie
  • od siebie czy ode mnie?
    27.12.2014
    27.12.2014
    Szanowni Państwo,
    powiemy „Powierzam to lepszym ode mnie” czy „Powierzam to lepszym od siebie”? Wydaje mi się, że należałoby wybrać pierwszą możliwość, bo druga brzmi trochę tak, jakby ci, którym to powierzam, mieli być lepsi od siebie samych albo od siebie nawzajem. Chyba zawodzi tu wiedza z gramatyki: nie jestem pewien, kogo dotyczy zwrotność w zdaniu drugim.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • beze i przeze
    14.01.2005
    14.01.2005
    Witam
    Przyimek bez przed zaimkiem mnie występuje w formie beze. Podobnie przyimek przez – w formie przeze. Są to jedyne sytuacje, w których używamy przyimków beze i przeze (a więc jedynie przed zaimkiem mnie). Jaka jest przyczyna takiego zjawiska i jak można by je fachowo nazwać?
    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • Kreślę się z poważaniem
    30.06.2005
    30.06.2005
    Można użyć kreślę się z poważaniem. Czy poprawnie będzie kreślę się z pozdrowieniami lub kreślę się, pozdrawiając? Jeśli nie, to jak to sformułować?
  • można było, można będzie – można jest?
    21.05.2015
    21.05.2015
    Szanowni Państwo,
    pewien problem nie daje mi spokoju. Dlaczego w języku polskim, używając w czasie teraźniejszym predykatywów typu: trzeba, można, wolno, pomijamy czasownik jest, podczas gdy w czasach przeszłym i przyszłym czasownik w formie osobowej jest obligatoryjny, np. można było, trzeba będzie itd. Czy ma to swoje uzasadnienie? Czy forma złożona w czasie teraźniejszym istniała dawniej? Jeśli tak, dlaczego zanikła? Z tego, co wiem, np. w języku czeskim występuje do dziś.
    Z pozdrowieniami
    KG
  • Szef ma zawsze rację

    9.06.2023
    9.06.2023

    Szanowni Państwo, nurtuje mnie od jakiegoś czasu sformułowanie, którego wymaga ode mnie mój szef. Wydaje mi się, że konstrukcja, jakiej on chce i jaką zawsze nanosi mi na pisma, poprawiając je, jest niepoprawna. Zamiast „Proszę o przesłanie informacji” muszę pisać „Proszę o spowodowanie przesłania informacji”. W mniemaniu mojego przełożonego pierwsze sformułowanie nie oddaje charakteru czynności, czyli tego, że adresat ma sprawić, by ktoś inny przesłał stosowne informacje. Bardzo proszę o rozstrzygnięcie mojego dylematu językowego.

  • Anaforyczne jiż i jenże
    30.10.2018
    30.10.2018
    Chciałabym się zapytać o pewne staropolskie słowo, mianowicie jiż, jenże. Dowiedziałam się, że oba te słowa znaczą który. Jak brzmią inne formy tego określenia – w rodzaju żeńskim, nijakim, w liczbie mnogiej (męskoosobowej i niemęskoosobowej)? 

    Pozdrawiam,
    Katarzyna K.
  • bezpośredni

    10.10.2023
    10.10.2023

    Dzień dobry!

    Jak to jest z tą "bezpośredniością"?

    Czy nazywając „bezpośrednim” połączenie np. kolejowe z punktu A do B, można jednocześnie zatrzymywać pociąg na stacjach pomiędzy punktami A i B? Czy „bezpośredni” lot z Warszawy do Los Angeles może lądować jeszcze po drodze w Berlinie, następnie Amsterdamie, Dallas itd? Czy jeśli poproszę znajomego, aby pożyczone ode mnie pieniądze oddał mi „bezpośrednio”, to czy należy przez to rozumieć, że może on je przekazać swojej żonie, która następnie przekaże je mojej żonie, która to przekaże je mi?

    Bardzo dziękuję,

    Marcin Koniarski

  • jemu czy Jemu?
    11.06.2012
    11.06.2012
    Szanowni Państwo,
    czy pisanie dużą literą zaimków w trzeciej osobie, gdy w korespondencji z kimś piszemy o innej osobie: Ona, Jemu, Ich itp. jest ogólnie przyjętym zwyczajem, czy też pewną ekstrawagancją? Spotykam różne opinie na ten temat – niektórzy twierdzą, że to niezbędny przejaw szacunku do osób, o których piszemy. Inni skłonni sa uznać to za przesadną egzaltację stylu.
    Z poważaniem,
    Łukasz
  • Witam!

    23.05.2024
    23.05.2024

    Szanowni Państwo,

    chciałbym wziąć w obronę atakowane często słowo „witam”. Dla mojego pokolenia urodzonego w latach 70. ub. wieku i dla ludzi młodszych ode mnie jest to bardzo przydatne słowo. „Dzień dobry” jest oficjalne, „cześć, hej” możemy powiedzieć do kogoś, z kim się znamy, a „witam” plasuje się gdzieś pomiędzy właśnie „dzień dobry” a „cześć, hej”. Sam chętnie go używam w sytuacjach, kiedy nie wypada mi powiedzieć „cześć, hej” i gdy „dzień dobry” nie brzmiałoby dobrze, bo zbyt oficjalnie.

  • Zwracacam czy oddaję?
    7.05.2003
    7.05.2003
    Dzień dobry!
    Pożyczyłam na chwilę w skretariacie mojej instytucji plan Warszawy. Po kilku minutach przyniosłam go z powrotem i kładąc na półkę powiedziałam: „Zwracam plan Warszawy”. Wtedy pani sekretarka zwróciła mi uwagę, że powinnam powiedzieć „Oddaję…”, ponieważ słowo zwracam jest nieeleganckie – kojarzy się z torsjami. Proszę o opinię.
    Dodatkowym smaczkiem w tej sprawie jest fakt, że ja jestem już babcią, a pani sekretarka jest o kilka lat młodsza ode mnie.
    Pozdrawiam
    Alicja Kolendowicz
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego